Jakie znaczenie ma komercjalizacja dla badań naukowych i uczelni? Dlaczego warto komercjalizować badania i nawiązywać współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym?
Zgodnie z Ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce misją systemu szkolnictwa wyższego i nauki jest prowadzenie najwyższej jakości kształcenia oraz działalności naukowej, kształtowanie postaw obywatelskich, a także uczestnictwo w rozwoju społecznym oraz tworzeniu gospodarki opartej na innowacjach. Ten ostatni element jest bardzo istotny i podkreślony również w Statucie UMCS, który jako podstawowe wskazuje działanie na rzecz praktycznego zastosowania nauki i sztuki, świadczenie usług badawczych oraz transfer wiedzy i technologii do gospodarki.
Obok zadań ustawowych transfer wiedzy i technologii jest istotnym czynnikiem podlegającym ocenie ewaluacyjnej dyscyplin naukowych. Zarówno jako wskaźnik zmonetyzowany – finansowy, jak i jako wpływ badań na otoczenie społeczne i gospodarcze. Impakt badań i rezultatów naukowych pokazuje praktyczne zastosowanie nauki, jej użyteczność i uniwersalność.
Komercjalizacja badań, oprócz korzyści dla gospodarki i społeczeństwa, oceny jednostek, ma również praktyczny i finansowy wymiar dla innowatorów. Komercjalizacja pozwala na osiągnięcie dodatkowych przychodów przez twórców, autorów wdrażanych rozwiązań. Warto zaznaczyć, że komercjalizacja i wdrożenia to nie są określenia związane tylko z naukami ścisłymi. Wiele ciekawych, innowacyjnych rozwiązań nie technologicznych pochodzi z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych, a ich wpływ na gospodarkę jest szeroko zauważany.
Polityka wspierania innowacyjności, wprowadzane instrumenty zachęt, zarówno w postaci środków europejskich skierowanych do przedsiębiorców i konsorcjów naukowo-przemysłowych, jak i system ulg podatkowych oraz szeroki wachlarz dedykowanych funduszy VC buduje kulturę nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy i technologii. Kreowanie ekosystemu innowacji, również przez dedykowane instytucje i ośrodki innowacji, a także wspieranie aplikacyjnych badań naukowych przynosi mentalne zmiany w rozumieniu roli naukowców. Własność intelektualna powstała na Uniwersytecie może zostać łatwiej, szybciej i sprawniej wdrożona, obie strony procesu: nauka i biznes odnoszą wymierne korzyści, a końcowy odbiorca, klient czy obywatel, otrzymuje sprawdzony, oparty na nauce produkt lub usługę, którego jakość jest gwarantowana marką Uczelni.
Tak, komercjalizacja, wdrożenia, aplikacja wyników badań naukowych i prac rozwojowych jest ważna dla każdego z nas!
Słowo „komercjalizacja” może budzić obawy i sugerować, że jest to proces trudny i skomplikowany. Czy tak jest w istocie? Co pracownik naukowy musi zrobić, aby jego odkrycie czy wynalazek były stosowane w biznesie?
Proces komercjalizacji rozpoczynamy od zmapowania możliwości i zasobów Uczelni w poszukiwaniu rozwiązań, technologii bądź wiedzy, na którą istnieje rynkowe zapotrzebowanie. Budujemy wewnętrzną „bazę wiedzy” dotyczącą możliwości udziału pracowników naukowych w badaniach zleconych, konsorcjach, projektach wdrożeniowych, a także tematyki badawczej i posiadanej aparatury. Wiedza ta, zbudowany know-how, pozwala w szybki sposób reagować na potrzeby przedsiębiorców, a także zbudować odpowiednią ofertę rynkową. Dedykowani do współpracy brokerzy innowacji w profesjonalny sposób obsługują procesy współpracy, łącząc dwa kluczowe elementy: naukę i biznes.
Praca w transferze technologii wymaga biegłej znajomości zasad licencjonowania i sprzedaży wyników badań naukowych, ochrony własności intelektualnej, a także bardzo wysokiej kultury pracy i elastyczności w kontaktach pomiędzy obiema stronami. Brokerzy jako specjaliści sprzedaży działają na rzecz Uczelni, będąc de facto przedstawicielami Uczelni w sferze biznesu. Zbudowanie zaufania pomiędzy stronami pozwala nawiązywać nowe relacje i przyczynia się do rozwoju tej, jakże ważnej, części misji Uczelni. Wszelkie administracyjne, formalne czy „sprzedażowe” aktywności leżą po stronie brokera po to, aby pracownik naukowy był skupiony jedynie na merytoryce procesu.
Co musi zrobić pracownik naukowy? W pierwszej kolejności przekazać informację o prowadzonych badaniach, produktach, wiedzy mającej potencjalnie wdrożeniowy charakter do Centrum Transferu Wiedzy i Technologii, a także – jeżeli odkrycie ma charakter wynalazczy – również do Rzecznika Patentowego. W Centrum Transferu wspólnie z twórcą zastanowimy się, jak i gdzie moglibyśmy wdrożyć dane rozwiązanie, czy potrzebna jest do tego dodatkowa promocja, np. targi lub wystawa, jak je ochronić i bezpiecznie zaoferować potencjalnemu odbiorcy. Przygotowujemy ofertę, materiały i wstępny plan komercjalizacji w ścisłym porozumieniu z pracownikami naukowymi.
Aby komercjalizacja doszła do skutku, konieczne jest, żeby pracownik naukowy był aktywnym uczestnikiem procesu. Bez wsparcia twórcy bądź twórców wdrożenie i transfer są praktycznie niemożliwe. Zarówno etap przygotowania oferty, następnie negocjacji, prezentacji możliwości rozwiązania, jak i końcowego jego przeskalowania są nierozerwalnie związane z osobą autora. Wsparcie merytoryczne to jest główna rola nauczyciela akademickiego jako aktywnego uczestnika wdrożenia, który swoją wiedzą i doświadczeniem angażuje się we współpracę z przedsiębiorcą.
W efekcie naszego wspólnego wysiłku powstają nowe produkty, bazujące na dobrach Uniwersytetu, które generują realne korzyści finansowe zarówno dla przedsiębiorcy, Uczelni, jak i twórców.
Jak Centrum Transferu Wiedzy i Technologii UMCS wspomaga pracowników naukowych oraz przedsiębiorców?
Centrum Transferu Wiedzy i Technologii UMCS jest jednostką ogólnouczelnianą, posiadającą własny regulamin oraz Radę Nadzorującą – organ weryfikujący realizację zadań i celów, do których zostało powołane. W szczególności jest to komercjalizacja bezpośrednia wyników badań naukowych i prac rozwojowych, czyli w skrócie licencjonowanie i sprzedaż własności intelektualnej wypracowanej na UMCS, a także obsługa świadczenia komercyjnych prac badawczych zleconych przez podmioty gospodarcze. Dodatkowo CTWiT inicjuje i koordynuje projekty badawczo-rozwojowe realizowane w konsorcjach naukowo-przemysłowych, prowadzi działania promocyjne, działania intensyfikujące udział Uczelni w inicjatywach społecznych i gospodarczych związanych z pracą badawczą.
Jesteśmy sześcioosobowym zespołem, którym mam zaszczyt i przyjemność kierować. Wszyscy pracownicy są wskazani jako brokerzy innowacji, a dodatkowo specjalizują się w obszarach: prawnym, związanym z ochroną własności intelektualnej, finansowym – związanym z obsługą sprzedaży, a także projektowym – jako opiekunowie poszczególnych grantów. Jesteśmy biurem, które czynnie i aktywnie komunikuje się z pracownikami oraz sieciuje kontakty biznesowe. Uczestniczymy w klastrach, spotkaniach branżowych, targach, konferencjach. Jesteśmy tam, gdzie możemy zaprezentować ofertę komercjalizacyjną Uczelni. Jednym z działań są „Poranki z Innowacją” w ramach projektu Inkubator Innowacyjności 4.0, który realizujemy wspólnie z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie. Jest to program dedykowany jednostkom takim jak nasza. Pozwala na objęcie wsparciem przedwdrożeniowym obiecujących wyników badań naukowych w formie minigrantów o wartości do 100 tys. zł. Taki kompleksowy model działania pozwala nam z roku na rok zwiększać zyski Uczeni i jej udział i oddziaływanie na społeczeństwo i gospodarkę.
Nowe działania, które rozpoczęliśmy w tym roku, są związane z udziałem pracowników CTWiT w Radach Naukowych Instytutów, w ramach których prowadzimy działania upowszechniające i popularyzatorskie związane z zadaniami Uczelni w kontekście współpracy z otoczeniem, informujemy o możliwościach, zasadach, profitach, ale również obowiązkach z niej wynikających. Spotkania są zaplanowane w większości instytutów, a ich efekty mamy nadzieję zobaczyć jeszcze w bieżącym okresie podlegającym ewaluacji dyscyplin.
Jakie projekty udało się w ostatnim czasie zrealizować?
Obecnie prowadzimy zaawansowane rozmowy z kilkoma przedsiębiorcami planującymi wspólne prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych zmierzające do nawiązania konsorcjów. W ramach bieżącej działalności przygotowujemy dedykowane oferty, rozpoczęliśmy rozmowy z wiodącym producentem okablowania, która w najbliższym czasie powinna zaowocować realnymi zyskami dla Uczelni. Sukcesem ostatnich miesięcy jest zakończenie procesu komercjalizacji w formie
licencji wyłącznej czterech patentów tworzących pakiet rozwiązań bazujący na czynnikach Nod. To nasz duży sukces, gdyż branża bionawozów jest bardzo wymagająca. Jedno z rozwiązań powstało z udziałem pracowników IUNG PIB, więc pokazuje również nasze możliwości współpracy pomiędzy jednostkami naukowymi. Prace nad tą komercjalizacją trwały ponad cztery lata, wiązały się z długim procesem testowania, badań, eksperymentów i negocjacji. Udział twórców, w szczególności dr. hab. Jerzego Wielby, prof. UMCS, był głównym czynnikiem sukcesu, czego niezmiernie gratuluję. Liczymy, że w ślad za tym osiągnięciem jeszcze w tym roku uda nam się skomercjalizować kolejne wynalazki.
Bliskie tego są rozwiązania związane ze środowiskiem pszczelarskim, w tym między innymi: urządzenie do testowania wosku, ekstrakty wspomagające dla pszczół, urządzenie do prowadzenia precyzyjnych do pomiarów w ulach.
Jakie plany będą realizowane w najbliższej przyszłości?
Bieżący rok to przede wszystkim zakończenie okresu ewaluacji dyscyplin naukowych. Czeka nas praca związana z przygotowaniem i wprowadzeniem danych związanych z naszą działalnością i przyporządkowanie ich do dyscyplin. Wyniki oceny pokażą pozycję UMCS na mapie naukowej i innowacyjnej Polski. Mamy nadzieję, że praca, którą systematycznie wykonujemy, zaowocuje wysoką punktacją i dobrą oceną końcową, która oprócz działalności stricte badawczej kładzie duży nacisk na współpracę z gospodarką.
Pomimo trwającej od ponad roku pandemii udało nam się wypracować większe niż w ubiegłym roku zyski z działalności badawczej, pozyskaliśmy trzy duże projekty, złożyliśmy w sumie dwanaście wniosków o granty, z których aż dziewięć jest w konsorcjach z przedsiębiorcami. Bardzo cieszy mnie zaangażowanie kadry naukowej, otwartość i gotowość do współpracy, a także szczęśliwe zakończenia, kiedy po długim czasie negocjacji możemy świętować sukces i wdrożenie nowego rozwiązania opartego na badaniach prowadzonych w UMCS. Wspólnie budujemy markę kompletnego, ambitnego Uniwersytetu, który tworzą najwyższej klasy naukowcy i kreowane na bazie ich pomysłów innowacje. Trzecia misja Uczelni obok nauki i dydaktyki to połączenie tych elementów – skuteczna i efektywna współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym i realny wpływ na rozwój społeczny i ekonomiczny na poziomie regionalnym, krajowym i globalnym.
Zapraszamy do współpracy z naszym zespołem wszystkich chętnych naukowców i przedsiębiorców! Jestem przekonana, że systematyczną i rzetelną pracą osiągniemy wspólny sukces, a skuteczna komercjalizacja wiedzy i technologii i współpraca nauki i biznesu na stałe wpisze się w krajobraz polskiej nauki.
Tekst dostępny na stronie uczelni, w zakładce „Aktualności”.
