Co świadczy o naukowym potencjale Lublina?
Lublin na naukowej mapie Polski, Europy oraz świata to miejsce o ugruntowanej pozycji. Dzięki ponad stuletniej akademickiej tradycji, a bardziej współcześnie, również dzięki odpowiedzialnej polityce władz miasta, stawiającej na rozwój badawczych dyscyplin i współpracę: nauka-biznes-samorząd, możliwe jest wykorzystanie tego potencjału także w szerszym kontekście: społecznym, gospodarczym.
Infrastruktura naukowo-badawcza
Lublin, jako największy ośrodek akademicki, a zarazem największy ośrodek nauki w Polsce Wschodniej, czerpie ze swojego bogatego badawczego zaplecza. Tworzą je uczelnie: pięć publicznych oraz cztery prywatne. Są wśród nich instytucje specjalizujące się w określonych dziedzinach nauki tj.: Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Politechnika Lubelska, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza im. Wincentego Pola w Lublinie, ale też uczelnie, które charakteryzuje duża wszechstronność w ofercie kierunków, od nauk humanistycznych po ścisłe: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
W kształtowaniu naukowego potencjału miasta, dużą rolę odgrywają również wyspecjalizowane jednostki i instytuty badawcze. Chodzi tu zwłaszcza o działania w sferze nauk biologicznych, rolniczych, medycznych i weterynaryjnych takich instytucji jak np.: Polska Akademia Nauk – Oddział w Lublinie, Lubelski Park Naukowo-Technologiczny, czy Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie.
Lubelskie instytuty, laboratoria i pracownie uniwersyteckie, wyposażone w wysokiej klasy aparaturę, nowoczesny sprzęt, służą realizacji projektów badawczych oraz innowacyjnych rozwiązań. Dopełniają listę argumentów przemawiających za bogatymi zasobami naukowej infrastruktury Lublina.
Potencjał kadrowy
Wiedza, kompetencje oraz talent lubelskich naukowców zapewniają miastu obecność wśród najbardziej liczących się ośrodków naszego kraju, a także ośrodków zagranicznych. Działający tu wynalazcy, eksperymentatorzy oraz inspiratorzy postępu są doceniani w rankingach, wyróżniani nagrodami, zapraszani do międzynarodowych interdyscyplinarnych zespołów badawczych. Wypowiedzi wielu z nich cytuje się w specjalistycznej literaturze, a ich opinie prezentuje w mediach. Działalność lubelskiego środowiska naukowego buduje markę Lublina. Świadczy o tym chociażby Ranking World’s Top 2% Scientists (prestiżowa lista naukowców z całego świata, najczęściej cytowanych przez innych autorów), w którym w 2020 r. umieszczono 35 naukowców, reprezentujących Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej, Politechnikę Lubelską, Uniwersytet Medyczny w Lublinie oraz Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Najwybitniejsi w swoich dziedzinach lubelscy naukowcy co roku otrzymują nagrody przyznawane przez Ministra Edukacji i Nauki. Tylko w 2021 roku wyróżnienia te otrzymali:
za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej:
- ks. dr hab. Henryk Józef Drawnel – Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- dr hab. Katarzyna Radzik-Maruszak – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
- dr hab. inż. Tomasz Cholewa – Politechnika Lubelska
za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności dydaktycznej
- dr hab. Alicja Snoch-Pawłowska – Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie
za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności wdrożeniowej
- dr hab. Jerzy Wielbo – Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie
Duże znaczenie dla lubelskiej nauki ma proces umiędzynarodowienia, co przekłada się na wzmacnianie potencjału badawczej kadry. Światowej sławy specjaliści różnych dziedzin zapraszani są do współpracy z uczelniami, do udziału w konferencjach, czy w projektach. Wśród nich można wymienić takie osobistości jak np.: prof. dr Jean Poesen (UMCS, ekspert w zakresie erozji gleb oraz erozji wąwozowej), prof. dr hab. Keshra Sangwa (PL, laureat nagrody w Konkursie o Nagrodę im. prof. Jana Czochralskiego), prof. Georgiy’a Kasianova (UMCS, współpracujący z uczelnią w ramach programu NAWA „Profesura Gościnna”). Miasto wspiera uczelnie w procesie internacjonalizacji. Inspirację w tym względzie stanowi współpraca m. in. w ramach programu „Research in Lublin”, realizowanego przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej przy wsparciu Urzędu Miasta Lublin oraz w ramach programu „Visiting Professors in Lublin”. Od kilku lat prowadzony jest także projekt EUniverCities – gdzie europejskie tandemy miasto-uczelnie cyklicznie spotykają się w celu wymiany doświadczeń czy organizacji tematycznych warsztatów.
Oferta uczelni
Oprócz realizacji szerokiej dydaktycznej oferty – stale poszerzanej listy kierunków kształcenia, dostosowanej do potrzeb rynku pracy, lubelskie uczelnie mocno angażują się w działalność badawczo-rozwojową. Nie ustępują im oczywiście w tym zakresie naukowe instytucje działające w mieście.
Działalność badawczo-rozwojowa
Lubelskie uczelnie
| Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła | https://www.kul.pl/badania-naukowe,14704.html |
| Uniwersytet Medyczny w Lublinie | https://www.umlub.pl/nauka/ |
| Politechnika Lubelska | http://www.pollub.pl/pl/uczelnia/badania-naukowe |
| Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie | https://www.up.lublin.pl/nauka/ |
| Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie | https://www.umcs.pl/pl/biznes.htm |
| Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie | https://www.wsei.lublin.pl/ |
Instytuty badawcze, jednostki badawczo-rozwojowe
| Polska Akademia Nauk – Oddział w Lublinie | https://www.pan-ol.lublin.pl/pl/ |
| Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego Polskiej Akademii Nauk w Lublinie | https://www.ipan.lublin.pl/ |
| Lubelskie Towarzystwo Naukowe | http://www.ltn.pollub.pl/ |
| Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie | https://lublin.ipn.gov.pl/ |
| Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie | http://www.imw.lublin.pl/index.php/pl/ |
| Towarzystwo Naukowe KUL | https://tnkul.pl/ |
| Instytut Europy Środkowej | https://ies.lublin.pl/ |
| Lubelski Park Naukowo-Techniczny | https://lpnt.p |
Działalność badawczo-rozwojowa – osiągnięcia
W działalności badawczo-rozwojowej miasto może poszczycić się szczególnymi osiągnięciami. Głośnym echem odbijają się lubelskie osiągnięcia okulistyczne, czy wynalezienie sztucznej kości przez naukowców Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, a także liczne patenty potwierdzające innowacyjne rozwiązania stworzone przez badaczy Politechniki Lubelskiej. Słynne są też prace badawcze, związane z technologiami fotonicznymi i światłowodowymi prowadzone na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zespół pracowników tej uczelni pobił światowy rekord rozdzielczości w mikroskopii podczerwieni oraz odkrył nową metodę obrazowania molekularnego. Naukowczyni z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie dowiodła, że owady są źródłem wielu cennych składników, które mogą pomagać w walce z chorobami cywilizacyjnymi, jak cukrzyca czy nadciśnienie.
Działalność badawcza nabiera praktycznego znaczenia we współpracy z instytucjami otoczenia biznesu. Dla miasta szczególne znaczenie w tym zakresie ma wsparcie rozwoju priorytetowych branż gospodarczych tj: przemysłu motoryzacyjnego i maszynowego, przetwórstwa żywności, logistyki, nowoczesnych usług biznesowych, usług IT, sektora medycznego, przemysłu doświadczeń. W zakresie kluczowych dla Lublina sektorów, działają klastry, skupiające reprezentantów środowiska naukowego i biznesowego. Jedną z takich inicjatyw jest np. prężnie rozwijająca się Lubelska Wyżyna IT, która promuje oraz podnosi konkurencyjność lubelskiej branży informatycznej. Inny przykład podobnej współpracy stanowi Klaster Lubelska Medycyna. Jego celem jest rozwój branży, kooperacja w zakresie dobrych praktyk i nauk medycznych, wymiana doświadczeń, sieciowanie nauki i biznesu oraz promocja lubelskich usług medycznych.
Komercjalizację wiedzy umożliwiają centra transferu wiedzy powołane na uczelniach. Są to specjalne jednostki, które zajmują się wspomaganiem badań naukowych oraz wdrażaniem technologii do przemysłu. Promują osiągnięcia lubelskich naukowców, pomagają w realizacji współpracy z przedsiębiorcami, koordynują realizację badań zleconych, a także oferują usługi doradcze. W zakresie działań centrów transferu wiedzy leży również wsparcie przy pozyskiwaniu przez naukowców patentów oraz praw ochronnych.
| Centrum Transferu Wiedzy i Technologii UMCS | www.biznes.umcs.pl |
| Lubelskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Lubelskiej | http://lctt.pollub.pl/ |
| Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie | https://www.up.lublin.pl/ctt/ |
| Centrum Transferu Wiedzy KUL | https://www.kul.pl/centrum-transferu-wiedzy-kul,art_31828.html |
| Centrum Transferu Wiedzy UM | http://www.portalwiedzybr.umlub.pl/ |
| Centrum Innowacji i Transferu Technologii LPNT | https://lpnt.pl/ |
Rozwój młodych innowacyjnych przedsiębiorstw
Zasługą uczelni jest również rozwój młodych innowacyjnych przedsiębiorstw w Lublinie. Według raportu „The Polish Tech Scene. 5 years” Fundacji Startup Poland, Lublin w 2019 r. znalazł się na 4. miejscu wśród największych ekosystemów startupowych w kraju. Spółki te wdrażają efekty prac badawczo-rozwojowych lubelskiego środowiska uniwersyteckiego. Ich nowatorskie rozwiązania i pomysły, również dzięki partnerstwom z dużymi firmami, wpływają na rozwój gospodarki miasta. W Lublinie startupy działają przede wszystkim w zakresie edutech, robotyki i elektroniki, productivity, CRM i ERP, Internet of Things, a także AI i machine learning. W mniejszym stopniu rozwijają rozwiązania z zakresu analityki, business intelligence i research tools, fintechu i insurtechu, koncepcji przemysłu 4.0 oraz technologii marketingowych.
Przykładem współpracy mającej na celu komercjalizację wiedzy są np. działania UMCS i Billennium S.A., w ramach których powstał innowacyjny projekt badawczo-rozwojowy mający na celu zbudowanie systemu wczesnej diagnostyki nowotworów mózgu. Autobus elektryczny, pszenica durum, smartfon dla rolników, robotyka behawioralna oraz cała branża biotechnologiczna – to inne osiągnięcia pokazujące skalę oraz ogromny potencjał lubelskiej nauki.
Uczelnie korzystają ze swojego naukowego potencjału również w działaniach dla mieszkańców Lublina. Bezpośrednio do nich adresują inicjatywy popularyzujące wiedzę. Organizują kursy, szkolenia i otwarte wykłady, a także oferują usługi doradcze w zakresie prawa, czy psychologii. Uczelnie kierują swoje propozycje do różnych odbiorców: dzieci, młodzieży, seniorów, cudzoziemców. Działalność wydawnicza oraz zasoby nowoczesnych bibliotek i czytelni uniwersyteckich pozwalają dzielić się wiedzą w jeszcze większym zakresie. Wśród propozycji kierowanych do mieszkańców, na pewno należy wymienić duże wydarzenia takie jak np: Lubelski Festiwal Nauki, Lubelskie Wirtualne Dni Nauki, Lubelski Uniwersytet Inspiracji. Dzięki temu promocja lubelskiego świata nauki odbywa się na większą skalę, również międzynarodową, i kreuje tym samym wizerunek Lublina jako innowacyjnego i otwartego na wiedzę ośrodka.
